davam.az - BÜTÖV AZƏRBAYCAN ADINA! > Gündəm, DAVAMın yazıları > KORKU, İTAAT KÜLTÜRÜ VE AKIL
KORKU, İTAAT KÜLTÜRÜ VE AKIL |
|
Batı ve doğu toplumlarında korku ve itaat kültürü farklı seyirler izlemiştir. Batı toplumları, aydınlanma döneminde; reform ve rönesansla, akıl odaklı insan gerçeğine yönelince, mistik dünyanın korku ve itaat kültürünü tersyüz ettiler. Maddenin sırlarını keşfe yönelen batı insanı; dünyanın hemen her bölgesine ulaşırken, dünyanın dışına yöneldi. Bilim sanat algısı; akılcı yöntemlerle yeryüzünde yaşam yanında gökyüzünde uçma algısının da eleştirdi. İnsanlar artık uçaklarla karasal yürüyüş gidiş uyulmasına sürat, kolaylık getirdi. Kıtalar yakınlaştı. İnsanoğlu bilim ve teknolojik devrimle; dünya dışına yöneldi. Uzayın derinliklerinde evreni anlamaya çözmeye, varlıklara, insanoğlunun öncesini araştırmaya yöneldi. Yeraltında atalarının kalıntı eserleri ile geçmişi çözmeye çalışırken, korku ve itaat kültürünü bir tarafa bırakmak zorunda hissetti. Doğu toplumları; geleneksel korku ve itaat kültürünü din odaklı sürdürmeye devam etti. Batı toplumları; korku ve itaati, siyasette ekonomide tersyüz eden kuramlar oluşturdu. Bu bilinci kitlelerde oluşturmak içinde filmlerle kitle eğitimine yöneldi, korku itaat filmleri yaptı. Korku filmi; izleyicilerde insanın korku, dehşet, terör veya tiksinti doğası uyandırmak amacıyla kurgulanan bir film türüdür. Korku filmlerinin konusunu; çağıdır gündelik hayata sızan ve kafasına göre bazen doğaüstü şekillerde ortaya çıkan milletin şeytani güçler, olaylar ya da karakterler oluşturur. Korku filmi karakterleri; vampirler, zombiler, canavarlar, hayaletler, seri katiller ya da korku filmleri uyandıran başka bir dizi karakteri içerir. İlk korku filmleri sıklıkla klasik edebiyattaki Drakula, Frankenstein, Mumya, Kurtadam, Operadaki Hayalet ve Dr. Jekyll ve Mr. Hyde gibi karakter gençlik ve öykülerden esinlenmiştir. II. Dünya Savaşı sonrası korku filmleri ise, bundan farklı olarak, yaşamda güvensizlik yaratan şeylerden esinlenmiş giremez ve üç farklı korkunç filmi alt türünün doğmasına yol açmıştır: kafasına göre kişilik korkusu, kıyamet korkusu ve şeytani güçler korkusu filmleri. Son alt tür, erken değişmez dönem korku değil filmlerinin dünyaya dehşet salan doğaüstü güçler üzerine kalıba daha çok vurgu yapan baş kaldırma modern biçimleri olarak ele alınabilir. Doğu toplumlarına gelince; bilinen alışılagelen anlayış devam etmektedir. Korku, biat ve itaat varsa orada özgürlük, hak, hukuk, adalet, hoşgörü paylaşım yoktur. Güç, yetki, makam statü, para kimde ise; onun etkisi ve susturması sindirmesi vardır. Nedir bunlar; Anne çocuğu baba ile korkutur. Baba çocuğu itaat ile kendine bağlar. Kardeş kardeşi baba ve anneye söylemekle korkutur Amir memuru ceza ile korkutur itaat ettirir. Yetkili sürgünle korkutur, itaat ettirir. Memur memuru ispiyonlamakla, rüşveti açıklamakla korkutur. Politikacı milli irade ile itaat ettirir. Hoca öğrenciyi not ile korkutur. Koca eşini boşanmayla korkutur. Kadın kocasını cinsel heyecanla itaat ettirir. Doktor hastayı ölümle korkutur. Terörist saldırmakla korkutur. Dinler tanrı ile korkutur. Din adamları cehennemle korkutur. Ulema cennetle itaat ettirir. Devlet tutuklamayla korkutur. Korku; insanı itaat etmeye zorlar. Canlılar korkularından dolayı saldırgan olurlar. İnsan ise korkularını yenme adına kendini bir yerlere ait hissetme duygusu oluşur. İnsanları korkutanların motivasyonu nedir? Her şeyi hep otoriteye itaat etmek için yaptıklarını ileri sürerler. İtaatkârların içindeki otoriterlik ve hükmetme arzusu da durmaksızın güçlenecektir. Korku ve itaat iklimi olan yerde; yaratıcı zekâlar, uygun ortam bulmaz, üretemez. İnsan kime neden niçin itaat eder? Her şeye karar veren, her şey de itaat ister. Günün Sözü: Aklını kullanamayan korkudan, aklını kullanan sevgiden itaat eder. Geri dön |