davam.az - BÜTÖV AZƏRBAYCAN ADINA! > Çap səhifəsi > Mustafa Kamala “Atatürk” adından əvvəl təklif edilən 13 SOYAD

İstanbul Universiteti Siyasi Elmlər Fakültəsinin müəllim Mehmet Alkan tərəfindən yazılan bir yazıda, böyük öndər Mustafa Kamalın “Atatürk” soyadını necə aldığı barədə məlumatlara yer verilib.

Yazıda, 24 noyabr 1934-ci il tarixdə TBMM tərəfindən verilən bu soyadın Konya millət vəkilli Nəim Nazim Onat tərəfindən təklif edildiyi məlumatının yanlış olduğu vurğulanır.

Onun yerinə Türk Dili Tədqiq Cəmiyyətinin sədri Safvet Arıkanın 26 sentyabr 1934 tarixində 2-ci Dil Bayramındakı nitqində “Ulu Öndərimiz Ata Türk Mustafa Kamal” müraciətinin bu soyada ilham mənbəyi olduğu yazılır.

Jurnalda əlavə olaraq, Safvet Arıkanın Atatürk sözünü işlətdiyi çıxışını Mustafa Kamala əvvəlcədən göstərdiyi bildirilir: “Atatürk o tarixə qədər soyadı qanunu çıxdığı halda hələ soyadını almamışdı. Çıxışımı ona göstərdim. “Atatürk” sözünü görən kimi üzərində dayandı. Bir çox dəfələr bu sözü təkrar etdi. “Çox gözəl səslənir, amma çox iddialıdır” demişdi. Amma mənim çıxışımdan sonra Qazı Mustafa Kamal “Atatürk”ü soyad olaraq aldı”.

Mustafa Kamal, bu soyadını almadan əvvəl “ata” sözünün Türk mənşəli olub olmadığını barəsində araşdırma aparılmasını da tələb edib. Türkcə olduğuna əmin olduqdan sonra soyadı kimi alıb.
“Atatürk” soyadı seçilənə qədər Mustafa Kamala aşağıdakı 13 soyad təklif olunub.

1. Mustafa Kemal “Etel-Etil”
Attilanın adının orijinalı. Büyük çay deməkdir.

2. Mustafa Kemal “Etelalp”
Altay Türkcəsində böyük qəhrəman anlamına gelir.

3. Mustafa Kemal “Korkut”
Qorxusuz, yalnız, qorxunc.

4. Mustafa Kemal “Arız”
Türk qəhrəmanlarından Alp Aruzun adı

5. Mustafa Kemal “Ulaş”
Türk qəhrəmanı Ulaş oğlu Salur Qazanın adı.

6. Mustafa Kemal “Yazır”
Türk qəhrəmanı Yağlıkçı oğlu Yazırın adı.

7. Mustafa Kemal “Emen”
Türk kahramanı Ucen oğlu Emen Bəyin adı

8. Mustafa Kemal “Çoğaş”
Günəş, ışıq anlamına gəlir.

9. Mustafa Kemal “Salur”
Türk kahramanlarından birinin adı.

10. Mustafa Kemal “Begit”
Sağlam anlamına gəlir.

11. Mustafa Kemal “Ergin”
İrfan sahibi, mütəfəkkir deməkdir.

12. Mustafa Kemal “Tokuş”
Türk kahramanı adı: Ertokuş-Cəngavər.

13. Mustafa Kemal “Beşe”
Aydın, seçilmiş anlamına gəlir.