davam.az - BÜTÖV AZƏRBAYCAN ADINA! > Gündəm, Sağlıq, Bildiriş > Smartfondan həddən artıq istifadə uşaqlarda inkişaf pozğunluğu yaradır
Smartfondan həddən artıq istifadə uşaqlarda inkişaf pozğunluğu yaradır |
|
Müasir dövrdə inkişaf etmiş ölkələrdə uşaq və yeniyetmələr hər gün vaxtlarının təxminən səkkiz saatını smartfon, mavi ekran, kompüter və ya tablet qarşısında keçirirlər. Tibb mütəxəssisləri bununla bağlı həyəcan təbili çalaraq, valideynləri diqqətli olmağa çağırırlar. Çünki smartfondan həddən artıq istifadə uşaqlarda inkişaf pozğunluğu yaradır. Müasir dövrdə uşaqlarda daha çox müşahidə edilən söz ehtiyatı kasadlığı, nitq qüsuru, fikrini sərbəst ifadə edə bilməmək, diqqətini mövzuya cəmləməkdə çətinlik və s. kimi nöqsanlar smartfon istifadəsi ilə birbaşa əlaqəlidir. “Smartfon uşaqları” sadəcə olaraq sərbəst ünsiyyət imkanlarında məhrum olmurlar, onlar, həmçinin özlərini həmyaşıdlarından, qohum və valideynlərindən təcrid edərək, vaxtlarını elektron media vasitələri ilə keçirməyə üstünlük verirlər.
Vyana Tibb Universitetinin uşaq psixiatriyası üzrə mütəxəssisləri bu vəziyyətdə olan uşaqlara alternativlər irəli sürməklə, onların elektron media vasitələrindən asılılığını azaltmağı tövsiyə edirlər. Valideynlər birgə gəzintilər, fəal idman və ya masa oyunları sayəsində uşaqların marağını başqa istiqamətə yönəldə, onların sosial fəallığının artmasına kömək edə bilərlər. Eyni zamanda, ekspertlər valideynləri bəzi vərdişlərə son qoymağa da çağırıblar. Məsələn, bir çox gənc valideyn nadinclik edən uşağını sakitləşdirmək üçün ona smartfon və ya tabletlə oynamağa icazə verir. Maşınla yol gedərkən, evdə qonaq olarkən və ya valideynlər dincəlmək istəyərkən smartfon sakitliyin bərqərar olması üçün uğurlu zəmanətə çevrilib. Almaniya hökumətinin internet üzrə məsləhətçisi Yulia fon Vayler isə bu mövzuda daha radikal addımların tərəfdarıdır. Müxtəlif ölkələrdə 14-16 yaşadək uşaqlara spirtli içkilər və tütün məhsullarından istifadənin qanunla qadağan olduğunu xatırladan Y. fon Vayler eyni qaydanın elektron media istehlakına da tətbiq olunmasını təklif edir. Fransa məktəblərində şagirdlərin smartfondan istifadəsinin qadağan edilməsi digər ölkələrin də belə bir addım atması üçün stimul ola bilər və uşaqları smartfon asılılığından qoruyar. “Bitkom” İnformasiya Texnologiyaları Birliyinin baş direktoru Bernhard Rohleder isə bildirib ki, qadağalar müasir dövrdə rəqəmsallaşmaya verilən düzgün cavab sayıla bilməz. Uşaq və gənclərə məsuliyyətli şəkildə mobil telefon və elektron media vasitələrlə rəftarı aşılamaq, onlara suveren və anlayışlı şəkildə rəqəmsal imkanlardan istifadəni öyrətmək və bu zaman onları müşayiət etmək lazımdır. Elgün Niftəli Geri dön |