davam.az - BÜTÖV AZƏRBAYCAN ADINA! > Gündəm, Sosial > Peyk şəkilləri iqlim dəyişikliyinin qeyri-bərabər təsirini təsdiqləyir
Peyk şəkilləri iqlim dəyişikliyinin qeyri-bərabər təsirini təsdiqləyir |
|
Kopenhagen Universitetinin tədqiqatçıları peyk şəkillərindən istifadə edərək iqlim dəyişikliyi tendensiyalarını izləyir. Tədqiqatın nəticələrində inkişaf etməkdə olan ölkələrlə varlı ölkələr arasında fərqlər müşahidə olunur.
Yerin ekosistemlərinin 40 faizindən çoxu quraqlıq ərazilərdə yerləşir. Onların sayının XXI əsr ərzində əhəmiyyətli dərəcədə artacağı gözlənilir. Bu bölgələrin bəziləri, məsələn, Afrika və Avstraliya nadir yağışların normaya çevrildiyi savanna və ya səhradan ibarətdir. “Haytek” saytına istinadla xəbər verir ki, bu biomların daxilindəki bitki örtüyü və vəhşi heyvanlar su qıtlığı şəraitində yaşamağa öyrəşiblər. Lakin onlar da iqlim dəyişikliyinə son dərəcə həssasdırlar. Kopenhagen Universitetinin Yer Elmləri və Təbii Resursların İdarə Olunması Departamentinin tədqiqatçılarının qənaəti birmənalıdır: quraqlıq ərazilərin tənəzzülə uğraması aydın müşahidə olunur. Məlumdur ki, bitki örtüyü su çatışmazlığı səbəbindən getdikcə daha çox əziyyət çəkir. Məsələ bundadır ki, bu cür iqlimə sahib ölkələrin zəngin ölkələrlə müqayisədə təbii ehtiyatları xeyli azdır. Bu barədə geoloji-geofiziki tədqiqatlar və təbii resursların idarə edilməsi departamentinin professoru Rasmus Fensholt məlumat verib. Tədqiqatçılar 2000-ci ildən 2015-ci ilə qədər olan 15 il müddətində bitki və yağıntıların peyk görüntülərini təhlil ediblər. Onlar son onilliklər ərzində yağışların bəzi bölgələrə daha çox, digərlərinə isə olduqca az yağması baxımından müvafiq hesablamalar aparıblar. Tədqiqatın nəticələri göstərir ki, yağıntıların miqdarına görə Cənubi Amerika və Avstraliyadan fərqli olaraq, xüsusən də Afrika və Asiyada bitki örtüyü azdır. Tədqiqatçıların fikrincə, bunun bir neçə səbəbi ola bilər: məsələn, əhalinin sürətlə artması Afrikada kənd təsərrüfatı üçün yararlı olmayan torpaqların istismarına ehtiyac yaradır. Bu, bir tərəfdən mal-qaranın sayının artmasına, digər tərəfdən isə onlar üçün örüşün və məhsuldarlığın azalmasına gətirib çıxarır. Bununla yanaşı, iqlim dəyişikliyinin öhdəsindən gələ bilən quraq, lakin zəngin olan ölkələr də var. Bu da görünür ondan irəli gəlir ki, onlar kənd təsərrüfatını inkişaf etdirmək və suyun çətin çatdığı yerləri suvarma ilə təmin edə bilmək üçün vəsaitə malikdir. Bu, o deməkdir ki, iqlim dəyişikliyinə meyillilik inkişaf etməkdə olan ölkələr üçün kifayətedici deyil. Bu getdikcə daha çox insanın ac qalmasına və məcburi köç etmələrinə səbəb ola bilər. Geri dön |