davam.az - BÜTÖV AZƏRBAYCAN ADINA! > Gündəm, İqtisadiyyat > Orta Dəhliz Avropaya yeni marşrutlar axtaran ölkələr üçün ən yaxşı alternativdir
Orta Dəhliz Avropaya yeni marşrutlar axtaran ölkələr üçün ən yaxşı alternativdir |
|
Asiya ölkələri Avropa ilə yeni nəqliyyat əlaqələri axtarırlar və Orta Dəhliz və ya Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu ən yaxşı alternativdir.
Bu barədə İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (İƏİT) yanında Beynəlxalq Nəqliyyat Forumunun rəsmi nümayəndəsi deyib. O qeyd edib ki, ölkələr və regionlar Ukraynadakı vəziyyətin nəticəsi olan tədarük zəncirindəki mövcud fasilələrə fərqli reaksiya verir: "Çin yerüstü nəqliyyat xərclərini subsidiya edir. Avropalı treyderlər quru yüklərini dəniz marşrutlarına yönləndirirlər. Bu, Asiya limanlarına və yükdaşıma tariflərinə təzyiqi gücləndirir. Bu, həmçinin Şimal Dəhlizi boyunca şərqə istiqamətli kiçik yük daşımaları axını ilə qərbə gedən güclü yük daşımaları axını arasındakı balanssızlığı daha da gücləndirib". Bundan əlavə, onun sözlərinə görə, aviaşirkətlərə qarşı qoyulan məhdudiyyətlər sanksiyaya məruz qalmayan yükdaşıyanlara rəqabət üstünlüyü verib: "Beləliklə, Avrasiya marşrutları üzrə hava nəqliyyatı indi bəzi yüklər üçün əlverişlidir. Digər nəqliyyat növlərinə və marşrutlara keçid satılan malların konfiqurasiyasının dəyişməsi ilə müşayiət olunur. Əvvəllər üstünlük təşkil edən enerji məhsulları və metallar daha geniş çeşiddə yük malları ilə tamamlanırdı. Məsələn, Qazaxıstan Azərbaycan, Çin, Gürcüstan, İran, Pakistan və Türkiyəyə, eləcə də Aİ-nin yeni bazarlarına buğda və un ixracını artırıb". Beləliklə, Asiya ölkələri Avropa ilə yeni nəqliyyat əlaqələri axtarırlar və Orta Dəhliz ən yaxşı alternativdir. "Bu marşrut Şimal Dəhlizindən orta hesabla 2500 kilometr qısadır və dəmir yolu ilə səyahət müddətini yeddi-səkkiz günə azaltmaq potensialına malikdir. O, həmçinin keçdiyi ölkələr arasında ticarətin inkişafına kömək edə bilər. Artıq Orta Dəhlizdə yük daşımalarında artım müşahidə olunur", - deyə Beynəlxalq Nəqliyyat Forumunun nümayəndəsi bildirib. Ətraflı O qeyd edib ki, 2022-ci ilin birinci rübündə yükdaşımaların həcmi ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 28 faiz artıb. "2022-ci ildə Mərkəzi Asiya və Qafqaz vasitəsilə tranzit yüklərin həcmi 2021-ci illə müqayisədə altı dəfə artaraq 3,2 milyon tona çata bilər", - deyə mənbədən bildirilib. O qeyd edib ki, hazırkı geosiyasi böhran Avrasiya şəbəkəsində yeni dəmir yolu əlaqələrinin yaradılmasına da təkan verə bilər: "Cənub dəhlizi kimi tanınan Qazaxıstan-Türkmənistan-İran (QTİ) marşrutu Avropadan Türkiyə, İran və Pakistan vasitəsilə Cənubi və Cənub-Şərqi Asiyaya, Türkmənistan, Özbəkistan və Qırğızıstan vasitəsilə Çinə mal çatdıra bilər. Onun bir hissəsi artıq İslamabad-Tehran-İstanbul Dəmir Yolu Dəhlizində (ECO ITI) İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı çərçivəsində fəaliyyət göstərir". Bununla belə, o qeyd edib ki, QTİ hələ də bir çox məhdudiyyətlərlə üzləşir: "Bu yaxınlarda Çin-Qırğızıstan-Özbəkistan (ÇQÖ) dəmir yolunun canlandırılmasında əhəmiyyətli irəliləyiş əldə edilmişdir. 2022-ci ilin sentyabrında üç ölkə 2023-cü ildə tikintiyə başlamaq məqsədi ilə dəmir yolunun Qırğızıstan hissəsinin texniki-iqtisadi əsaslandırılmasının birgə maliyyələşdirilməsi haqqında saziş imzalayıb". Geri dön |