DOMBRANI TESVİR EDİN?

Monqolutandaki arxeoloji qazıntılarda dombranın prototipi tapılmiş, Şumer medeniyetine qeder gedib çıxdığı tediqlenmişdir. Teqriben 1500 il evvele qeder geden Dombraya Qıpçaq türklerinin ortaq sazı deye bilerik. Qıpçaklarin sazı olması ebebi ile Qazaxlar böyük bozkır medeniyyetinde uzun iller boyunca qaçqın olaraq yaşamış, bir çox türk tayfasının birleşmesi ile 1459-cu ilde Qazax xanlığını qurmuşdur. Dombra Bozkır Qıpçakların en sevdiyi ve deyer verdiyi bir çalğı aletidir. Bütün türk dünyasını maraqlandıran bu mövzunu bele anlaya bilerik. Oğuz türklerinde en qedim saz Qopuz dediyimiz çalğı aletidir. Qıpçaq türklerinde de Dopmbra türk muiqi tarixinin anlaşıla bilmesi üçün bizlere yol gösterir. Qıpçaq bozkır kavmi olan Kazaxlar dombraya sahiblenmişler. Bu sebeble Qazaxların çalğısı olaraq söyhleye bileceyimiz Dombra önemli bir çalğı aletidir ki, Qazaxların ifadesi ile ‘Naqır Kazak- Kazak Emes, Naqr Kazak Dombra’ yeni gerçek Kazak KLazak deyil, gerçek Kazak Dombra’ sözü Dombranın Kazaklar üçün vacibliyini bizlere göstermekdedir. Menim Dombrayla marağımın sebebi, bizim ailemiz Romaniyadan Türkiyeye köçen Krım türklerindendir. Krım türkleri de Qıpçak boyuna mensub bir türk soyudur. Orta mekteb vaxtlarında Anadoluda istifade olunan bağlama derslerinde iştirak etmeye başlamışdım. Bağlamanı öyrenib evde de çalmağa başlamışdım. Bir gün evin ağbirçeyi nenem gel oğlum ne gözel çalıran Domrada. Gel çal deye israr etdi. Mende 10 yaşında idim ve Dombranı bilmirdim. Mende nenemin yaşlı olduğuna görwe sesimi çıxarmadan bağlamayla Krımlıların en sevdiyi Boztorqay neğmesini çalırdım. Nenem ne mene ne gözel Dombra çalıran deyirdi. Lise illerimde İstanbulda türk musiqilerini icra eden bir qrupla tanış oldum. Bağlama ile birlikde konertlerde iştirak etmeye başladım. Bir zaman sonra bir Qazax senetçisi gelib size Dombramla bir mahnı söyleyim dedi. Menim ağlıma neneim dediyi domrA GELDİ VE Domra demek bu imiş. Dombra demek bu imiş. Ne gözel çalğı imiş dedim. Dombranı araşdırıb Universitet çağımda Qazaxıstana gedib bu çalğını öyreneceyem dedim. 2003-cü ilde Beynelxalq Hoca Ahmet Yesevi Türk-Qazax Universitetinin musiqi bölümünü qazandım ve belelikle Dombra yolculuğum başladı. 2008-ci ile Universiteti ferqlenme ile bitirib Türkiyede Sakarya Universiteti Dövlet Konservatoriyasının folklor ve müsiqişünaslıq üzere magistraturaya daxıl oldum. Elmi işimin mövzusu ‘Türklerde Küy seneti ve Qazax türklerinin ses geleneyi’ mövzusunu Türkiyede ilk olaraq men yazdım. Qazaxstanda ve Türkiyede bir çox mehşur musiqişünaslarla frofessional çalışmalarım oldu. Bir çox seminar, konfranslar ve konsertlerle türk musiqisi üçün önemli olan Dombra çalğısını tanıtmaq ve icra etmeyi özüme borç bildim. Radio ve televiziya proqramlarında (Qazax-Türkiye) türk dünyası musiqilerini xalqımıza tanıtmağı öz üzerime götürerek bir çox Dombra telebesini İstanbulda müxtelif dernek ve vakflarda öyretdim. Dombranı milli tehsil nazirliyinin detrs sistemine girmesi üçün ‘Dombro metodu’ yuazaraq bir proqram hazırladıq. 2010-cu ilden etibaren Sakarya Büyük Şeher Belediyyesi Kend Orkestrinde Professional musiqi heyatıma davam etmekde ve türk dünyasının müxtelif beynelxalq tedbirlerine qatılaraq medeniyyetimizi xalqımıza anlatmaqda ve tanıtmaqdayam…