Bu gün Azərbaycan kinosu yaranmasının 123-ci ildönümünü qeyd edir. Bu münasibətlə C.Cabbarlı adına “Azərbaycanfilm” kinostudiyasının direktoru Fariz Əhmədovla görüşüb milli kinomuzun qarşısında duran vəzifələrdən, reallaşdırılan layihələrdən, görülən işlərdən, əldə olunan uğurlardan və mövcud problemlərdən danışdıq. Fariz Əhmədovun müsahibəsini təqdim edirik.

-Bu gün Azərbaycan kinosu yaranmasının 123-ci ildönümünü qeyd edir. İlk növbədə bu münasibətlə Sizi və rəhbərlik etdiyiniz kollektivi təbrik edirəm. Zəngin və böyük inkişaf yolu keçmiş Azərbaycan kinosunun hazırkı durumunu necə qiymətləndirirsiniz?

-Minnətdaram! Bir ildən artıqdır ki, dünyanı öz ağuşuna almış COVID-19 pandemiyasının həyatın bütün sahələrinə gətirdiyi əngəllər kino sənətindən də yan keçmədi. Amma bu il kinostudiyada istehsalı bərpa etməyə müvəffəq olduq. Qeyd etmək istəyirəm ki, rejissor Elçin Musaoğlunun “Məryəm” tammetrajlı bədii filminin çəkilişlərini tamamlamışıq və film hazırda istehsal sonrası (“post-production”) mərhələsindədir. Rejissor Vaqif Mustafayevin “Həyat, deyəsən gözəldir” (Fəryad II) tammetrajlı bədii filmi istehsaldadır. Rejissor Asif Rüstəmovun “Mərmər soyuğu” adlı tammetrajlı bədii filminin hazırlıq işləri davam edir. Bundan əlavə Azərbaycan ordusunun 44 günlük Vətən müharibəsində göstərdiyi şücaət və şanlı zəfərini əhatə edən “Görünməyən qəhrəmanlar” adlı 5 sənədli-salnamə janrında filmlər çəkilir. Bakı Media Mərkəzi ilə birgə istehsal etdiyimiz “Biz” sənədli filminin 26 İyun - Silahlı Qüvvələr Günündə ordumuza həsr edilmiş ilkin premyerası Heydər Əliyev Sarayında baş tutdu.

-Son vaxtlar eyni vaxtda iki bədii və iki sənədli filmi çəkməyə imkan verən ən müasir avadanlıqlarla təmin edilməyiniz barədə məlumatlıyıq. Şübhəsiz ki, bu, C.Cabbarlı adına “Azərbaycanfilm Kinostudiyası” üçün yeni texniki imkanlar deməkdir. Bilmək istərdik ki, bu, işinizdə hansı yeniliklərə səbəb olacaq?

-Azərbaycan milli kinosunun məbədi, kinostudiyamızın 40 ilə yaxın bir müddətdən sonra yeni avadanlıqlarla təmin edilməsi çox mühüm məsələ idi. Müasir beynəlxalq kino sənayesi sürətlə inkişaf edir, bu proqresi filmlərin bütün istehsal vasitələrində, kino-kameraların, müxtəlif kamera və işıq qurğularının fonunda aydın görə bilirik. Müasir kinonun istehsal standartlarına çatmaq üçün istənilən studiyada bu avadanlıqların təminatı mütləqdir. Təbii ki, kinostudiyanın istehsal həcmini və böyüklüyünü nəzərə alanda texniki bazamızda hələ də müəyyən çatışmazlıqlar var. “Məryəm” filmini bu yeni avadanlıqların iştirakı ilə istehsal etdik, hazırda istehsalda olan və qarşıda duran layihələrimizi də həmçinin bu texnikalarla həyata keçirəcəyik.

-Kino sahəsində beynəlxalq əməkdaşlıqla bağlı hansı işlər görülür, ümumiyyətlə bu istiqamətdə iş aparılırmı?

-Bəli, qeyd etdiyiniz istiqamətdə də bu il təşəbbüskar addımlar atıldı və müəyyən nəticələr var. Rejissor Tahir Əliyevin “Fulya” sənədli filmini Türkiyənin “Dada Yapım” şirkəti ilə birgə istehsal etdik. Rejissor Elçin Musaoğlunun “Məryəm” tammetrajlı bədii filmi Türkiyənin ən mühüm film layihələrinin inkişafı və istehsalı platformalarından biri olan “12 Punto” - 2021, TRT Beynəlxalq Birgə İstehsal Mükafatlarının qalibləri arasında yer aldı. Rejissor Asif Rüstəmovun “Mərmər soyuğu” filmi isə Fransanın nüfuzlu film istehsalı şirkəti “Arizona Productions”ın birgə istehsala qoşulması ilə həyata keçirələcək. Eyni zamanda, rejissor Vaqif Mustafayevin “Həyat, deyəsən gözəldir” (Fəryad II) tammetrajlı bədii filminin büdcə planına əsasən ölkənin ən nüfuzlu banklarından biri ilə danışıqlarımız davam edir.

-Televiziyalarla layihələrinizi davam etdirirsinizmi?

- İctimai TV ilə yaradıcı və məhsuldar əməkdaşlığımız davam edir. “Bizim Kino” adlı 24 hissəli kinojurnal layihəmiz artıq yekunlaşır. Kinojurnalın yayımlanmış buraxılışlarını izləyicilərimiz “Azərbaycanfilm” Kinostudiyasının sosial media kanallarında izləyə bilər. Bu ilin “Nizami Gəncəvi İli” elan edilməsi ilə bağlı istehsala buraxılan “Xosrov və Şirin” 12 seriyalı bədii televiziya layihəsini İctimai Televiziya və Radio Yayımları Şirkəti ilə birgə həyata keçiririk. Mirsadıq Ağazadənin “Eviniz abad” bədii televiziya filminin çəkiliş materialları əsasında hazırlanmış, “Köşk” adlı 5 hissəli televiziya layihəsinin montaj işləri tamamlanıb.

-Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən elan olunmuş “Böyük Qayıdış” qısametrajlı bədii, sənədli və animasiya film layihələri müsabiqəsində seçilmiş 11 layihə barədə nə deyə bilərsiniz?

-Müsabiqədə seçilmiş, “Fulya” sənədli filminin çəkilişləri tamamlanıb və hazırda montaj mərhələsindədir. “Müharibə uşaqları” sənədli filmi isə istehsal öncəsi hazırlıq mərhələsindədir.

- Son illər çəkilən Azərbaycan filmlər dəfələrlə beynəlxalq festivallarda uğur qazanıb. Tamaşaçılar bu ekran əsərlərini böyük səbirsizliklə izləmək marağındadır. Bu istiqamətdə hansı işlər aparılır?

-Kino böyük bir istehsalat prosesidir. Əyləncə növü olmaqla yanaşı, kino həm də böyük bir sənaye sahəsidir. Bu qədər geniş spektrli sahədə inkişaf üçün nəticəni qısa müddətdə gözləmək sadəlövhlük olar. Birincisi, kino yaradıcı bir prosesdir. Yaradıcı insanların sənət əsəri ortaya çıxarması üçün sənətkarların - ssenarist, rejissor, operator, rəssam, aktyor və digər müəlliflərin iş mühitinin, atmosferinin yüksək şəkildə təşkil olunması lazımdır. Bu isə sistemin yenidən qurulması deməkdir. Hər hansı bir sahədə sistemin qurulması, iş mühiti və atmosfer yaratmaq böyük və qlobal bir prosesdir.

Kino həm də böyük bir sənayedir. Filmin istehsalı ilə proses yekunlaşmır. Növbəti mərhələlər filmin marketinqi, PR işləri, distribyusiyası, satışı, festival həyatı və nəhayətində də müxtəlif təbəqədən olan tamaşaçılara çatdırılması problemi ortaya çıxır. Bizim də böyük bir kino industriyası yaratmaq üçün apardığımız fəaliyyət əgər nəticəsini verərsə, tamaşaçı bu filmləri, sənətkarlarımızın istehsal etdikləri film nümunələrini görə biləcəklər. Bunun üçün Kino konsepsiyasında nəzərdə tutulan bütün məsələlər həll olunmalıdır. Burada bizdən asılı olan və olmayan səbəblər var. Hüquqi bazanın da qısa müddətdə həll olunması lazımdır. Kinematoqrafiya haqqında qanunda müasir dünyanın tələblərinə uyğun dəyişikliklər baş verdikdən sonra, digər proseslər də corab söküyü kimi arxasından gələcək. Çünki, hüquqi baza möhkəm olmalıdır. Bu hüquq bazanın yaradılmasında kino sahəsində vergi və digər iqtisadi məsələlərin çözülməsi məsələləri də həllini tapmalıdır.

Hazırda bir neçə istiqamətdə bu proseslər davam edir. Kino sənətkarları, rejissorlar, ssenaristlər oturmayıblar, var qüvvələri ilə yüksək keyfiyyətli filmlərin istehsalını davam etdirirlər. Digər tərəfdən, bu filmlərin müxtəlif bazarlara çıxış yolları üzərində hərtərəfli iş gedir. Nəticədə, həm öz tamaşaçımızın zövqünü oxşayacaq filmlərin çəkilməsi, həm də filmlərimizin dünya arenasında uğurları ilə bütün vətəndaşlarımızın sevinəcəyi, qürurlanacağı bir Azərbaycan kinosunun müjdəsi çox yaxındadır.

Sizə bu yolda uğurlar arzulayırıq və müsahibə üçün təşəkkür edirik.