Patriot füzeleri ilk kez 1991'deki Körfez Savaşı'nda Saddam Hüseyninin tehditlerine karşı, Suudi Arabistan ve İsrail'i korumak amacı ile ve 2003 yılında ABD öncülüğünde Irak'a yapılan operasyonda kullanıldı.
Patriot füzesavar sistemi o zamandan şimdiye kadar, savaş uçaklarına, balistik ve Cruise füzelerine, pilotsuz uçaklarına karşı ve onların vurulması için tasarlandı.
Suriye olaylarında Türkiye’nin Suriyeli muhaliflerin ve Suriye halkının yanında olması ve Esat rejimine karşı onlara destek vermesi, buna karşılık olarak Suriye’den Türkiye’ye gelecek olası kimyasal silahlarının tehlikesinin artması neden ile Türk devleti 2 ülke sınırında Patriot füzelerinin NATO tarafından yerleştirilmesine karar verdi. Bu konuda Türkiye’ye ABD’den ve Avrupa ülkelerinden destek geldi. Sonunda NATO Türkiye’nin bir NATO üyesi olarak isteğine olumlu bir yanıt olarak füzesavarların Suriye sınırına yakın kentlerde yerleştirilmesini onayladı.
NATO, Türk devlet yetkilileri, ABD ve Avrupa birliği Türkiye'ye Patriot konuşlandırma kararını tamamen savunma amaçlı olarak tanımlıyor ama Rusya, Suriye ve İran bu adımı, bölgede istikrarsızlığı artıracağını söyleyerek eleştiriyorlar. Füzelerin Türkiye’de kurulması Esat rejiminin yakın müttefiki olan İran devletini endişelendirdi.
Türkiye’nin Patriot füzelerinin savunma amaçlı ve Suriye kaynaklı tehdit nedeniyle kurulmasını vurguladığına rağmen İran ile Türkiye arasındaki Patriot füze tartışması sürüyor. İran devlet yetkililerin buna karşı her an Türkiye devletini uyarmağa ve tehdit etmeğe başlamışlar ve bu konuyla ilgili susmak bilmiyorlar. Füzelerin yerleştirilmesine İran devlet yetkililerinin bir kaçının verdiyi tepkiyi sizlerle paylaşmak isterdim:
-İran parlamentosu başkanı Ali Laricani Türkiye’den döndüğünden sonra dedi: Patriot Füzelerinin bölgeye yönelik olumsuz etki bırakacağını düşünüyorum ve bu mesele bölgedeki sorunları arttıracağına neden ola bilir.
-İran Dışişleri Bakanı Ali Ekber Salihi, Türkiye'ye Patriot füze savunma sistemlerinin konuşlandırılmasının, ''Beklenmedik sonuçlar doğurabilecek kışkırtıcı bir eylem'' olduğunu iddia etti.
-İran Genelkurmay Başkanı Hasan Firuzabadi de birkaç gün önce yaptığı açıklamada, Türkiye-Suriye sınırına yerleştirilmesi planlanan NATO'ya ait Patriotların dünya savaşına zemin hazırladığını ileri sürmüştü.
- İran savunma bakanı General Ahmet Vahidi Türkiye’ye bir tehditte bulunarak İran öğrencileri haber ajansına verdiyi röportajda ağır ifadelerle dedi ‘’bu füzelerin Türkiye’nin iç güvenliğini sağlıya bileceğini düşünmüyorum belki bu füzeler buna ağır zarar vere bilir ve Türkiye’ye ciddi hasar yetirecektir’’.
Iranla Türkiye arasında bu füze tartışmasının sonucu hakkında politikacılar ve uluslar arası ilişkiler uzmanları konu ile ilgili çeşitli fikirler seslendiriyorlar. Genelde İran’ın bu rekabet alanında kaybedeceğini düşünüyorlar. Çünkü İran devleti ideolojik tutumlarından yana tamamen bölgede ve dünya çapında tecrit edilmiş bir ülkeye çevrilmişti. Dünyada birçok ülkelere kafa tutmasından dolayı ve uluslararası yasalara ve kurallara uymadığı için, dünya çapında ABD ve müttefikleri tarafından uygulanan ekonomik ambargolardan ve İran devletinin kötü yönetimi nedeni ile diş politikada ve ülke içinde büyük bir krizle karşı karşıyadır. İran devletinin bu sorunları çöze bilmek için çabaları şu ana kadar bir sonuca varmamıştır.
Irandan farklı olarak Türkiye ile ABD ve NATO arasında olan stratejik bağlar güçleniyor ve Türkiye ekonomisinde her an gelişim göze çarpmaktadır ve Türkiye dünyada dev bir devlettir ve bölgede etkileyici rolü vardı. Türkiye kendi topraklarını, ülkesini korumak açısından ne tür tedbir alınması gerekiyorsa bunu ulusal kapasitesiyle ve uluslararası yaslar çerçevesinde yapmak zorundadır. İran ve Suriye’nin Türkiye’ye karşı yürüttüğü saldırgan politikalar bu 2 devleti bölgede bir tehdit ünsülerine çevirmişti. Türkiye devleti bu arada İran ve Suriye’nin saldırgan politikasına ve tutumlarına karşı ve bu devletler tarafından Türkiye’ye yönelik tehditleri önlesin diye, kendi ittifak sistemi olan NATO’nun potansiyellerini ve kapasitesini kullanmasını Patriot füzelerin kendi topraklarında yerleştirilme konusunda başara bildi.
Iranın füzelerin kurulması ile ilişkin ne yapacağı daha önceden belli. İran devleti daima Türkiye ile aralarında ihtilaf yaradığı an PKK terör örgütünü bir koz olarak Türk devletine karşı kullanmıştı ve Iran bu yolla Türkiye’ye baskı yapmıştı. Iranın Türkiye ile hiç türlü çatışmaya girme gücü yoktu ama sadece PKK terör örgütüne maddi ve askeri yardımda bulunmakla teröristleri kışkırtıp ve sivillere ve Türk askerlerine karşı geçmişte olduğu gibi terör eylemi yaptıra bilir. Bu konuda Türk devleti tarafından teröre karşı güvenlik önlemelerinin güçlendirilmesi Iranın kötü amaçlı planlarının bozulmasını sağlaya bilir.
İran şu anda bir psikolojik savaş içinde. Çünkü en önemli müttefiklerinden biri olan Esat rejimi devrilme aşamasındadır. Suriye devletinin devrilmesi ile İran devletinin bölgesel olarak oluşturduğu Şii hilalinin çökmesi ile sonuçlanma ihtimali vardı. Iranın bu eksendeki yürüttüğü politikalar sekteye uğraması bekleniyor ve buna karşıt olan Sünni dolunayının Suriye’de Sünni çoğunluklu bir devletin iş üstüne gelmesi ile tamamlanması bölgedeki tüm dengelerin İran devletinin zararına ve Türkiye ve diğer Sünni mezhepli devletlerin yararına değiştirmesi söz konusudur. Bu arada İran’ın Hizbullah ve Filistinli terör örgütlerine silah, maddi ve manevi yardımlarının yolunun kesilme ve Suriye’den sonra sıranın Irana geleme ihtimalide vardı.
İran devleti şu anda psikolojik olarak kendisini ABD ve müttefikleri tarafından kuşatılmış ve sıktırılmış durumda hissediyor. İran devletinin ideolojik politikalarının ABD ve müttefiklerinin yürüttüğü politika karşında başarısızlığa uğraması ve Türkiye’nin bölgenin siyasi dengelerinde bir büyük siyasi aktör gibi yer alması ciddi şekilde bu devletinin yetkililerini rahatsızlığına neden olup ve onları endişelendirmişti. İran devlet yetkilerinin Patriot füzelerinin kurulmasına karşı sert tepkilerinin ve demeçlerinin politika alanında eski rakibi Türkiye karşısında yenildiğinden, bölgede ve dünya çapında, yürüttüğü iç ve dış politikasında çıkılmaz bir duruma düştüğünden kaynaklandığını düşünüyorum.
Elçin Hatəmi